نقش زهکش حایل شوره‏زار مرکزی قزوین در کنترل شوری

زهکش روباز حایل شوره‏زار مرکزی قزوین به منظور جلوگیری یا کاهش خطر پیشروی شوری به زمین‌های حاصل‌خیز بالادست طراحی و ایجاد شده است. در این پژوهش نتیجة پایش عملکرد زهکش یادشده بررسی شد. برای پایش اثر این زهکش بر سطح ایستابی و کیفیت آب زیرزمینی کم‌عمق 99 چاهک در 9 مقطع عمود بر زهکش احداث شده است. هر ماه یک بار سطح آب چاهک‏ها قرائت و یک نمونه از آب آن تهیه شد. تجزیة شیمیایی نمونه‏ها در طول یک سال معرف تغییرات شیمیایی سفرة آب زیرزمینی منطقه در اثر وجود این زهکش است. عملکرد زهکش در سال اول احداث، با خارج‌ساختن آبی با شوری بیش از 200 دسی‌زیمنس بر متر از منطقه، مؤثر ارزیابی شد. نتایج نشان داد با احداث زهکش حایل پیشروی آب شور به سمت بالادست تا حدودی متوقف شده است که علت را می‌توان افزایش شیب هیدرولیکی به دلیل ایجاد نزدیک به یک متر کاهش بار آبی به وسیلة زهکش دانست. در سال نخست، پس از اجرای طرح، میانگین شوری آب زیر سطحی 13.6 درصد کاهش یافت. بدیهی است این تغییرات در همة زمینه‌ها یک اندازه نبوده است. عملکرد این زهکش در سال نخست پس از احداث مثبت ارزیابی می‌شود.